Telefoon of kettingzaag?

Stel u bent een automobilist – fietser mag ook natuurlijk – en u cruist op uw gemak door een mooi stukje natuur. Soms doet de omgeving denken aan een goed onderhouden park, soms aan een wat verwilderd en verwaarloosd bos. Opeens staat u, en achter u een aantal andere weggebruikers, voor een boom die dwars over de weg gevallen is. Wat te doen?

U hebt uw mobieltje bij u en u zou de autoriteiten kunnen bellen met de melding dat er een boom over de weg ligt. U kunt al voorspellen wat er gaat gebeuren: 14010 is eerst onbereikbaar (dit verhaal speelt zich af in de omgeving van Rotterdam zoals u begrijpt), maar na enig doorverbinden kunt u de melding kwijt. U hebt wat ervaring met het functioneren van grote organisaties – eh, concerns -, voorziet al een lang proces van inplannen van werkzaamheden, onderlinge afstemming tussen gemeentelijke diensten en ook dat u nog wel even voor de boom zult staan. Uiteindelijk wordt het dan wel goed voor u geregeld.

U bent vroeger echter ook padvinder geweest- scout als u wat jonger bent – en hebt daarom ook altijd nog een kettingzaag in de bakfiets of laadbak liggen. U kijkt de andere mensen die voor de boom staan eens aan en er rijpt het snode plan om de boom dan samen maar zelf uit de weg te ruimen. Veel werk, je wordt er misschien vies van, gaat ervan zweten en een kettingzaag kan bij onhandig gebruik gevaarlijk zijn. Maar wat een voldoening als je de klus samen klaart en dan weer verder kunt.

Wat zou vandaag de dag uw beslissing worden? Bellen en het via de juiste kanalen aan de juiste instanties overlaten of het, samen met anderen die voor hetzelfde probleem staan, zelf oplossen?

Dit is – met dank aan Alexis de Tocqueville – een ‘case’  om te illustreren hoe het denken over het oplossen van maatschappelijke problemen aan het verschuiven is. Dat mijn eigen voorkeur naar de tweede variant uit gaat is hoop ik wel duidelijk, maar dat is wel een oplossing die verder gecultiveerd moet worden. Er zijn al veel mensen die zelf hun verantwoordelijkheid nemen – alleen al in Rotterdam zijn 155.000 vrijwilligers actief -, maar dat mogen er best meer worden. Maar wel met de juiste gereedschappen en vooral met toestemming. Niet bang hoeven te zijn dat initiatief nemen negatief terugslaat.
Alexis zag goed dat de overheid daar een rol in heeft te spelen:

De allerbelangrijkste taak van een goede overheid zou moeten zijn om mensen te leren het zonder de overheid te redden.

Helemaal zonder overheid is onwenselijk en gaat ook niet lukken, maar meer dan nu mag het initiatief bij burgers zelf liggen. Beoordeel een overheid op dit moment dan ook maar op het vermogen zichzelf op een verantwoorde manier zoveel mogelijk overbodig te maken. En op de reden daarvoor: niet omdat dat moet vanwege het geld, maar omdat het zo hoort.

Delen helpt!

•